Tydzień dla Płodności
Jest to dość indywidualna sprawa, ale średnio 20-24 tydzień ciąży to czas, w którym nieznane Ci osoby zaczną prawdopodobnie zauważać Twoją ciążę. Jeśli już wcześniej rodziłaś, zapewne brzuszek pojawi się kilka tygodni wcześniej.
Pomiędzy 11 a 13 + 6 tygodniem ciąży Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca wykonanie badania USG przezierności karkowej (NT) z oceną ryzyka statystycznego wad genetycznych (trisomii 21,13,18). Badanie to jest całkowicie nieinwazyjne. Polega na wykonaniu badania USG i pomiarze niektórych parametrów płodu w celu oszacowania statystycznego ryzyka wad genetycznych płodu oraz wykluczenia poważnych wad anatomicznych u dziecka.
Ważne jest, aby na to badanie zgłosić się w konkretnym czasie trwania ciąży (pomiędzy 11 a 13+6 tygodniem ciąży), gdy długość ciemieniowo-siedzeniowa płodu (tzw. CRL) wynosi pomiędzy 45-84 mm.
Lekarz podczas tego badania USG zmierzy główne markery mające wpływ na szacowane ryzyko wad tj.: wskaźnik NT (przezierność karkowa), CRL (długość ciemieniowo-siedzeniową), obecność kości nosowej, przepływy w przewodzie żylnym oraz oceni przepływ przez zastawkę trójdzielną.
Badanie to warto wykonać u dobrego specjalisty posiadającego wysokiej jakości sprzęt USG, ponieważ wynik jest bardzo czuły na błąd ludzki, a dokładność pomiarów jest bardzo ważna podczas szacowania ryzyka wad genetycznych. Przykładowo, w niektórych sytuacjach podczas pomiaru przezierności karkowej (wskaźnik NT) każdy milimetr może zmienić interpretację szacowania ryzyka wystąpienia wad genetycznych u dziecka. Dlatego wybór odpowiedniego lekarza może zaoszczędzić Ci niepotrzebnego stresu.
Uzupełnieniem badania genetycznego USG może być badanie krwi, np. PAPP-A lub Nifty, które również w nieinwazyjny sposób szacują ryzyko wad genetycznych płodu. Należy pamiętać, że testy krwi także należy przeprowadzić w konkretnym czasie trwania ciąży. Najlepiej zatem jeszcze przed badaniem USG porozmawiać z lekarzem, czy w Twoim przypadku warto rozszerzyć diagnostykę o dodatkowe badania krwi, pozostać tylko przy badaniu USG lub, czy, jeśli jesteś w grupie podwyższonego ryzyka, zdecydować się na inwazyjne badania prenatalne.
Jeśli badanie USG wykazało podwyższone ryzyko wad genetycznych, dobrze jest powtórzyć badanie USG u innego specjalisty, aby potwierdzić prawidłowość pomiarów (pomiary te są bardzo wrażliwe na pomyłkę). Jeśli kolejne badanie potwierdzi podwyższone ryzyko aberracji chromosomalnej (wad genetycznych) porozmawiaj z lekarzem o dalszym postępowaniu.
W przypadku wysokiego ryzyka, lekarz zapewne zaproponuje Ci rozszerzenie diagnostyki o badania prenatalne inwazyjne np. amniopunkcję lub biopsję kosmówki. Badania te niestety wiążą się z niewielkim ryzykiem utraty ciąży (około 1-3% w zależności od rodzaju badania). Od 11-14 tygodnia ciąży możesz wykonać biopsję kosmówki, czyli pobranie materiału genetycznego dziecka z kosmówki (błona otaczająca zarodek) za pomocą nakłucia igłą powłok brzusznych kobiety. Dłużej trzeba czekać na wykonanie amniopunkcji, można ją wykonać od 15 tygodnia ciąży. Jest to jednak badanie bezpieczniejsze od biopsji kosmówki, ponieważ materiał do badania pobiera się w płynu owodniowego. Obydwa badania, jeśli prawidłowo wykonane, dają pewny wynik, na który trzeba czekać około 4 tygodnie. Niekiedy wynik wstępny można uzyskać po około tygodniu (np. metodą Fish przy amniopunkcji), jednak jest to dodatkowo płatne i nie wszędzie dostępne.
Jeśli ze względu na ryzyko utraty ciąży nie chcesz zdecydować się na badania prenatalne inwazyjne, możesz rozważyć wykonanie nowego testu krwi, Nifty. Jest to innowacyjny test, który na podstawie krwi mamy określa fragmenty DNA dziecka. Nie wiąże się on w żaden sposób z ryzykiem utraty ciąży (niewielka ilość krwi pobierana jest od matki) i według dotychczasowych badań daje on ponad 99% skuteczność wykrywania trisomii płodu (m.in. zespołu Downa). Wadą tego testu jest fakt, że jest to metoda nowa, z czym wiąże się niewielka ilość przeprowadzonych badań oraz jego wysoka cena.
Średnio od około 16-20 tygodnia ciąży kobiety są w stanie po raz pierwszy poczuć ruchy dziecka. Jest to jednak bardzo indywidualna sprawa i w dużej mierze zależy od umiejscowienia łożyska. Jeśli łożysko znajduje się z przodu, pierwsze ruchy będą mniej wyraźne i poczujesz je prawdopodobnie dużo później niż kobieta, u której łożysko znajduje się na tylnej ścianie macicy. Dodatkowo kobiety, które już wcześniej rodziły, czują ruchy dziecka zazwyczaj kilka tygodni wcześniej.
Zaparcia w ciąży są częstym problemem. Związane są z wysokim poziomem progesteronu, który spowalnia przemianę materii. Niestety w ciąży nie powinnaś sama sięgać po leki, nawet te dostępne bez recepty. Zawsze skonsultuj się najpierw z lekarzem, który wskaże Ci jakie leki będą teraz dla Ciebie bezpieczne.
Zanim jednak to zrobisz, warto wypróbować naturalne sposoby walki z zaparciami:
Przy zaparciach warto skupić się diecie - wiedzieć co nalezy jeść a czego unikać. Sprawdź dietę ciążową w OvuFriend. System dopasuje Twoją dietę nie tylko do męczących Cię dolegliwości (np. zaparcia), ale również do Twojego wieku, stylu życia czy rodzaju ciąży i tego co lubisz i nie lubisz jeść.
Hemoroidy w ciąży są dość powszechnym problemem i związane są głównie z naciskiem powiększonej macicy na naczynia krwionośne otaczające mięśnie zwieracza odbytu, które w ciąży są obrzmiałe i bardziej podatne na uszkodzenia.
Powstawaniu hemoroidów sprzyjają odwodnienie oraz zaparcia. Aby im zapobiec lub złagodzić dolegliwości z nimi związane należy pić dużo wody (przynajmniej 1.5 litra dziennie) oraz jeść pokarmy bogate w błonnik, które przyspieszają przemianę materii (np. pieczywo pełnoziarniste, owoce i warzywa). Pomocne także będzie wyeliminowanie z diety białego pieczywa, makaronów oraz tłustych potraw.
Ogranicz również liczbę godzin spędzanych w pozycji siedzącej i częściej spaceruj. Postaraj się nie przesiadywać zbyt długo w toalecie. Po każdym wypróżnieniu przemyj wrażliwe miejsca chłodną wodą i łagodzącym mydłem.
Jeśli objawy nasilają się i hemoroidy stają się bardzo dokuczliwe, porozmawiaj o tym ze swoim lekarzem, który zapisze Ci łagodne leki przeciwzapalne, bezpieczne do stosowania w ciąży.
Dokuczliwe skurcze łydek mogą mieć wiele przyczyn: zmęczenie, nadwaga, ucisk powiększającej się macicy na nerwy miednicy, niedobór wapnia, nadmiar fosforu lub nieprawidłowa dieta.
Możesz jednak zminimalizować skurcze, stosując poniższe metody:
Syndrom niespokojnych nóg jest to nieprzyjemne uczucie pojawiające się w nogach w trakcie bezruchu. Dyskomfort mija zazwyczaj w trakcie ruchu, dlatego dolegliwości tej często towarzyszy silna potrzeba chodzenia lub chociażby ruchu nogami. Nieprzyjemne uczucie jest zazwyczaj silniejsze i częściej występuje w nocy.
Syndrom niespokojnych nóg jest często kwestią dziedziczną, dlatego trudno temu zaradzić. Pomóc może niekiedy zwiększenie dawki żelaza (porozmawiaj ze swoim lekarzem zanim samodzielnie zwiększysz żelazo) lub masaż nóg bezpośrednio przed snem.
Badanie usg (tzw. usg "połówkowe") wykonywane mniej więcej w połowie ciąży (pomiędzy 18 a 22 tygodniem ciąży), polega na ocenie anatomii płodu i jest jednym z trzech najważniejszych badań w ciąży. Jest ono zalecane przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne. Warto wykonać to badanie u bardzo dobrego specjalisty, posiadającego wysokiej jakości sprzęt USG.
Lekarz w trakcie badania wykona pomiary różnych części ciała płodu m.in. obwodu główki, brzucha i kości udowej. Oszacuje wagę płodu i sprawdzi jego położenie. Dodatkowo dokona szczegółowej analizy anatomii płodu, to znaczy przyjrzy się kościom czaszki, twarzy (w tym kości nosowej), kręgosłupowi, klatce piersiowej, jamie brzusznej oraz zlokalizuje główne organy wewnętrzne (wątrobę, jelita, nerki, pęcherz żółciowy i moczowy). Obejrzane zostanie serduszko i zlokalizowane 4 jamy serca. Lekarz przyjrzy się kończynom oraz policzy paluszki dziecka.
To jest moment kiedy będziesz mogła poznać płeć dziecka. Jeśli wolisz poczekać z tym do porodu, najlepiej poinformuj o tym lekarza na początku badania.
Test obciążenia glukozą jest badaniem obowiązkowym w ciąży i służy wykryciu cukrzycy, dość częstej choroby oczekujących mam. Rutynowo, jeśli nie są stwierdzone żadne nieprawidłowości, badanie w kierunku cukrzycy wykonuje się dwukrotnie: na początku ciąży oraz po 24 tygodniu. Cukrzyca w czasie ciąży stanowi niebezpieczeństwo zarówno dla mamy, jak i dziecka, i często nie daje żadnych objawów fizycznych.
Test obciążenia glukozą wykonuje się pomiędzy 24 a 28 tygodniem ciąży. Na badanie powinnaś przyjść na czczo, po 8 godzinach niejedzenia (możesz wypić tylko szklankę wody), wypoczęta, po przespanej nocy. Na kilka dni przed badaniem nie powinnaś zmieniać diety. Dobrze jest również wziąć ze sobą coś do czytania, ponieważ będziesz musiała poczekać godzinę.
Zostanie Ci pobrana krew, po czym otrzymasz do wypicia wodę z rozpuszczoną glukozą (uwaga jest to dość słodkie!). Potem zostaniesz poproszona o odczekanie godzinę (ważne, aby w tym czasie nie spacerować, tylko siedzieć) i ponowne wykonanie badania krwi. Jeśli wynik będzie nieprawidłowy, prawdopodobnie otrzymasz kolejną (większą dawkę glukozy do wypicia) i czeka Cię kolejne pobranie krwi w celu postawienia diagnozy.
