Rozpoczynając starania o dziecko, na pewno miałaś okazję przeczytać kilka artykułów, jak odpowiednio przygotować się do ciąży. Jednym ze stałych i powtarzających się punktów we wszystkich publikacjach jest - suplementacja kwasu foliowego. Dlaczego jest to jeden z najważniejszych elementów przygotowań do ciąży? Dlaczego niedobór kwasu foliowego może być groźny? Dowiedz się, jaką odgrywa rolę, na co zwracać uwagę przy jego wyborze i jakie zaskakujące wnioski płyną z badań naukowych.
Czym jest kwas foliowy i jaką odgrywa rolę?
Kwas foliowy (folacyna) zaliczany jest do związków zwanych folianami, które należą do witamin z grupy B. Organizm ludzki nie jest w stanie sam wytworzyć folianów, dlatego jednym z najprostszych sposobów na dostarczenie tych niezbędnych składników jest odpowiednio zbilansowana dieta. W jakich produktach możesz znaleźć foliany? M.in. w szpinaku, jarmużu, kapuście, czy brokułach. Warto jednak wiedzieć, że kwas foliowy zawarty w żywności szybko ulega rozpadowi np. w procesie obróbki termicznej. Dlatego stałym punktem przygotowań do ciąży jest właśnie suplementacja tego ważnego składnika.
Kwas foliowy odgrywa bardzo ważną rolę w kontekście płodności - w programie NHS II dowiedziono, że jest bardzo ważnym elementem poprawy owulacji oraz zdolności do poczęcia. Ponadto może obniżać ryzyko niepłodności wynikającej z problemów owulacyjnych, nawet o 50%!
W drugą stronę - niedobór kwasu foliowego może obniżać płodność i tym samym wydłużać starania o dziecko, a ponadto zwiększać ryzyko poronień. .jpg)
Jednak najważniejszą rolą kwasu foliowego jest obniżenie ryzyka wad cewy nerwowej (wad układu nerwowego nawet o 70%!), wad serca oraz wad zaporowych układu moczowego u dziecka. Do najbardziej przykrych skutków niedoboru kwasu foliowego zaliczamy: bezmózgowie i przepukliny mózgowo-rdzeniowe, zahamowanie rozwoju płodu, deformacja czaszki, deformacja kręgosłupa, przedwczesny poród oraz niską masę urodzeniową noworodka.
Niedobór kwasu foliowego - suplementacja a problemy z przyswajalnością
Suplementację kwasu foliowego warto rozpocząć kilka miesięcy przed planowanym zajściem w ciążę. Dlaczego? Najważniejsze zmiany w kontekście rozwoju dziecka w życiu płodowym (np. zamykanie cewy nerwowej), zachodzą w pierwszych tygodniach po zapłodnieniu (3-4 tydzień), często w momencie, gdy kobieta nie wie, że jest we wczesnej ciąży. Wiele kobiet dowiaduje się o swoim odmiennym stanie, na późniejszym etapie, często w 5.-6. tygodniu ciąży, dlatego biorąc to pod uwagę, warto zdecydować się na profilaktyczną suplementację kwasem foliowym, jeszcze przed zajściem w ciążę.
Kwas foliowy - jak wybrać?
W przypadku kwasu foliowego najważniejsza jest przyswajalność, czyli to, ile kwasu foliowego zostanie faktycznie wykorzystane przez nasz organizm. Najnowsze doniesienia ginekologów są zatrważające - aż 50% kobiet może mieć problemy z prawidłowym metabolizmem kwasu foliowego. Co to oznacza? Nawet co druga kobieta w Polsce może posiadać mutację genu, który w efekcie powoduje zmniejszenie przyswajalności kwasu foliowego, a tym samym zwiększenie ryzyka wystąpienia wad płodu i innych powikłań związanych z niedoborami kwasu. (2) Zatem kobieta starająca się o dziecko może dbać o siebie, zażywać kwas foliowy i być przekonana, że robi wszystko by zapewnić sobie i swojemu dziecku jak najlepszą ochronę… A w efekcie może być posiadaczką mutacji genu, który znacząco zmniejsza przyswajalność kwasu foliowego i zupełnie nieświadomie naraża ją na ryzyko powikłań związanych z jego niedoborami. Czy jest zatem sposób na wyeliminowanie takiego ryzyka?
Złożone źródła folianów jako antidotum na problemy z przyswajalnością
W związku z zaskakującymi wynikami badań, które jednoznacznie wskazują na duże kłopoty z przyswajalnością kwasu foliowego wśród kobiet w wieku rozrodczym, naukowcy szukali skutecznego sposobu na rozwiązanie tego problemu. Badania wykazały, że znacznie lepszą przyswajalność obserwuje się w przypadku złożonych źródeł folianów. Czym są złożone źródła folianów? To produkty, które oprócz kwasu foliowego, zawierają aktywne formy folianów i tym samym są bardzo wysoko przyswajalne. Należą do nich produkty najnowszej generacji, opracowywane przez specjalistów, aby zapewnić jak najwyższą ochronę już od momentu starań o dziecko. Aktywne formy folianów działają od pierwszej dawki. Jak to się dzieje? Są one wykorzystywane od razu ze względu na swoją wysoką przyswajalność - organizm nie musi ich przetwarzać, tak jak ma to miejsce w przypadku zwykłego kwasu foliowego.
Jakie zatem mogą być zalety zamiany zwykłego kwasu foliowego na złożone źródła folianów? Przede wszystkim w dużym stopniu możesz wyeliminować ryzyko niskiej przyswajalności. Niska przyswajalność wiążę się z niską ochroną dla zdrowia i rozwoju dziecka. Analogicznie wyższa przyswajalność to wyższa ochrona i bezpieczeństwo dla Ciebie i Twojego rozwijającego się dziecka.
Najnowsze zalecenia ginekologów - kwas foliowy podczas starań i kwas foliowy w ciąży
Na podstawie przeprowadzonych badań związanych z przyswajalnością kwasu foliowego, specjaliści zalecają, aby kobiety, które planują ciążę, starają się o dziecko lub są w ciąży zażywały: 0,4 mg kwasu foliowego dziennie + 0,4 mg aktywnej formy folianu. Kobiety, które w przeszłości urodziły dzieci dotknięte wadą cewy nerwowej, a starają się o dziecko powinny stosować 4 mg folianów w postaci złożonej: kwas foliowy oraz aktywna forma folianów. Kto w szczególności powinien zdecydować się na złożone źródła folianów? Przede wszystkim kobiety, które zmagają się z otyłością oraz kobiety stosujące leki przeciwpadaczkowe, a będące na etapie starań o dziecko. One również powinny stosować kwas foliowy oraz jego złożone formy.
Artykuł napisany na podstawie:
-
Romuald Dębski, Tomasz Paszkowski, Mirosław Wielgoś “Stosowanie złożonych źródeł folianów w profilaktyce wad cewy nerwowej oraz innych zaburzeń spowodowanych niedoborami folianów w okresie planowania ciąży i w ciąży.
-
Seremak-Mrozikiewicz A., Barlik M., Borowczak P. i wsp. “The frequency of 677C>T polymorphism of MTHFR gene in the Polish population.”
