OvuFriend: Emocje i stres w ciąży to temat rzeka. Podczas ciąży wiele kobiet odczuwa huśtawkę nastroju - płaczemy na reklamach, martwimy się o wszystko, a czasem drobnostka potrafi wyprowadzić nas z równowagi. Dla kobiet może być to zaskoczeniem, bo przed ciążą nie doświadczały takich stanów. Czy to normalne i czym jest to spowodowane?
Za niestabilność emocjonalną odpowiedzialny jest wzrost stężenia hormonów: prolaktyny, progesteronu i estrogenów. Prolaktyna i estrogeny pobudzają organizm, a progesteron wywołuje uczucie zmęczenia. Działanie tych hormonów jest przeciwstawne, dlatego zmiany nastroju są nagłe. Gwałtowne zmiany w układzie hormonalnym powodują, że ciężarne są emocjonalnie przewrażliwione i mogą reagować przesadnie. Reakcje bywają jednak indywidualne dla każdej ciężarnej i zależne od atmosfery otoczenia.
Jak sobie w takim razie radzić z taką burzą emocji? Czy możemy oczekiwać od otoczenia, że będzie dzielnie znosić nasze nastroje?
Należy pamiętać o tym, że na pracę hormonów nie mamy wpływu. To, co my możemy zrobić z regulowaniem naszego nastroju, to potrzeba zastanowienia się, czy odczuwane przez nas emocje są rzeczywiście skrajne i uciążliwe dla nas samych lub/i otoczenia. Jeśli tak jest, warto o tym porozmawiać z bliską nam osobą (niekoniecznie partnerem lub rodziną), która będzie obiektywnie patrzeć na nasze zachowanie. W trudnych chwilach będzie to ktoś, z kim będzie można podzielić się swoimi uczuciami. Inną metodą jest prowadzenie dziennika ciąży i zapisywanie w nim emocji. Mamy wówczas możliwość wglądu w nasze odczucia w korelacji z czasem i okolicznościami.
Czy powinnyśmy jakoś przygotować naszego partnera do tego, że czas ciąży, pomimo, że to piękny i wyjątkowy okres w życiu, to jest to też dla nas duży stres? Hormony w nas buzują, czujemy się zmęczone, nasze ciało zmienia się - czy partner to wszystko rozumie nie będąc w naszej skórze?
Pamiętajmy o tym, że partner nie będzie w stanie domyślić się, co czujemy. Nawet przed ciążą jest to niełatwe, a w tym szczególnym okresie może być to jeszcze trudniejsze. Należy jasno nazywać swoje emocje i nastroje, w ten sposób nasz partner dostaje konkretną informacje o nas, do której może się odnieść, a nie gubić w domysłach.
W trakcie ciąży nasze ciało podlega ciągłym zmianom. Zmienia się kształt brzucha, piersi stają się pełniejsze. Możemy poczuć się samotnie, jeśli partner będzie fascynował się tymi zmianami, a zaniknie pożądanie seksualne. Nie jest to jednak regułą, dla niektórych pragnienia seksualne nie ulęgną zmianom.
Dbając o dobrą kondycję związku powinnyśmy otwarcie porozmawiać o naszych obawach związanych z ciałem i seksualnością. To najlepsza recepta na uniknięcie nieporozumienia i kryzysu w relacji.
W naszym związku istotne jest to, jak bardzo mężczyzna angażuje się w ciążę, czy współodczuwa nasze stany, czy raczej funkcjonuje bardziej zadaniowo i od tego powinnyśmy uzależnić styl naszej rozmowy.
Teoretycznie okres ciąży powinien być czasem radości, spokoju i przygotowań. Niestety ciąża nie chroni nas przed bolesnymi chwilami, życie pisze własne scenariusze – zdarza się, że dotyka nas utrata pracy, rozstanie czy nawet śmierć bliskiej osoby. Jak sobie radzić w tak ciężkich, stresujących sytuacjach?
Stresowych sytuacji nie można przewidzieć i nie da się uniknąć. Już sama ciąża powoduje napięcie. Kobiety w ciąży są mniej odporne na stres. Na skali stresu wg Holmesa i Rahe’a ciąża określana jest na 40 punktów, przy 100 punktach maksymalnie w przypadku śmierci partnera.
W ciężkich sytuacjach trzeba dać sobie pozwolenie na odczuwanie emocji, nawet tych trudnych, ponieważ wtedy nasze ciało się uspokaja, a umysł myśli racjonalnie.
W momentach, kiedy samo wsparcie najbliższych nie wystarcza, warto skonsultować się ze specjalistą.
A co jeśli czujemy, że sobie naprawdę nie radzimy z emocjami, że to już coś więcej niż zaskakujące nas zmiany nastroju i chwilowy smutek. Jak rozpoznać, że być może dopadła nas depresja i same sobie nie poradzimy?
Jeżeli występują takie objawy jak bezsenność, utrata energii, przygnębienie, smutek czy też bezradność i odczuwamy, że jest to uciążliwe dla naszego funkcjonowania warto wówczas o swoich dolegliwościach porozmawiać z położną środowiskową, z którą mamy kontakt już od 21 tygodnia ciąży lub lekarzem prowadzącym ciążę. W przypadku potwierdzenia obniżonego nastroju skontaktują nas z odpowiednimi specjalistami. Leczenie zależy od nasilenia objawów i może być farmakologiczne lub/i w formie terapii wspierającej. Nie ma oddzielnych kryteriów dotyczących depresji okołoporodowej. Jeżeli zgłosimy się do lekarza psychiatry to będzie on bazował na kryteriach rozpoznawania zaburzeń depresyjnych. Szacuje się, że na depresję w trakcie ciąży cierpi ok. 10-20% kobiet oraz 10-30% w okresie do pierwszego roku od porodu.
Czy na koniec naszej rozmowy może Pani zdradzić nam najlepsze, sprawdzone techniki na stres w ciąży, na redukcję stanu napięcia po nerwowym, pełnym napięcia dniu?
Jest wiele technik, dzięki którym możemy redukować stan napięcia, poczuć się zrelaksowanym i jednocześnie osiągnąć przypływ energii. Na każdego z nas może zadziałać coś zupełnie innego. Warto odnaleźć swój sposób na zrelaksowanie. Do tych najefektywniejszych zalicza się:
-
Ćwiczenia fizyczne, aktywność nierywalizacyjna lub spacer.
-
Słuchanie muzyki. Słuchanie odgłosów przyrody zmniejsza napięcie nerwowe i obniża ciśnienie krwi, a ulubione piosenki dodają energii.
-
Medytacja (głębokie oddychanie: wdech-przerwa-wydech-przerwa), można powtarzać odpowiednie mantry, ćwiczyć jogę lub skupić się na pewnym obrazie. W trakcie medytacji potrzebne jest nam skupienie uwagi i pełna koncentracja.
-
Bycie świadomym i skupionym na otoczeniu (trening uważności).
-
Wsparcie społeczne: otaczaj się ludźmi o pozytywnym nastawieniu, uśmiechniętymi, radosnymi, wpływajcie na siebie nawzajem pozytywnie. Nie ma nic lepszego niż bliska osoba, która nas wysłucha, a na jej uśmiech odpowiemy uśmiechem.
-
Odpowiednia ilość snu. Niewyspanie może potęgować stres, zaś dobry sen regeneruje organizm, przywraca siły, a mózg nie analizuje rzeczywistości. Warto zadbać o zachowanie swojego rytmu dobowego.
-
Wykorzystanie sztuki, malowanie mandali lub kolorowanki z abstrakcyjnymi wzorami.
-
Pozytywne myślenie poprzez wizualizację, przypominamy sobie sytuację w których jesteśmy szczęśliwi, mogą być to sytuacje w których odnosimy sukces. Dobre emocje, które wytwarzają uśmiech na naszej twarzy obniżają poziom hormonów odpowiedzialnych za stres.
-
Zdrowe odżywianie połączone z nauką gotowania. Nie zapominajmy o energetycznym śniadaniu, posiłki spożywajmy regularnie, kolację jedzmy w miłym towarzystwie, uczmy się gotować nowe, zdrowe potrawy. Ograniczajmy spożycie kawy, czarnej herbaty, napojów energetycznych oraz alkoholu.
- Gorąca kąpiel z olejkami eterycznymi w ulubionych zapachach. Olejek melisowy uspokaja i działa nasennie, goździkowy powoduje rozgrzanie organizmu, lawendowy działa uspokajająco, a z dodatkiem olejku sandałowego relaksuje.
Dziękuję Pani za rozmowę!