Niepłodność staje się dzisiaj jedną z głównych przypadłości zdrowotnych. Według statystyk niemal co piąta para starająca się o dziecko ma problemy z zajściem w ciążę. Przyczyny niepłodności mogą być różnorodne, a problem dotyczy równie często kobiet, jak i mężczyzn. Wpływ na płodność mają różnego rodzaju czynniki genetyczne, ale także współczesny tryb życia i związane z nim choroby przewlekłe, czy zanieczyszczenia środowiska i żywności. Niepłodność często wynika z ogólnego stanu zdrowia. Dlatego wyjątkowym wsparciem w staraniach o dziecko mogą być tzw. adaptogeny - zioła o unikalnym na tle innych roślin działaniu zdrowotnym.
Czym są adaptogeny?
W latach 60-tych ubiegłego wieku rosyjski badacz Nikolay Lazarev odkrył, że pewna grupa roślin w nadzwyczajny sposób wpływa na zdrowie człowieka. Ochrzcił te zioła mianem adaptogeny.
Od tego czasu ta grupa roślin została poddana licznym badaniom naukowym, które niezaprzeczalnie dowodzą skuteczności działania tych unikalnych ziół.
Jak sama nazwa wskazuje - mają one działanie adaptogenne. Oznacza to, że pomagają całemu organizmowi szybko i sprawnie przystosować się do wszelkich trudności, jakie napotyka.
Wysiłek fizyczny, stres, problemy emocjonalne, choroby przewlekłe, zanieczyszczenia w powietrzu oraz żywności. Co łączy te rzeczy? To wszystko codzienne przeszkody, które pokonuje nasz organizm.
Adaptogeny natomiast to niezastąpieni sprzymierzeńcy w tej ciężkiej walce.
Adaptogeny - skąd biorą się ich niezwykłe właściwości?
Większość znanych nam adaptogenów rośnie w trudnych warunkach klimatycznych - na terenach podmokłych czy wysokogórskich, w niedostatku słońca lub wilgoci. Rośliny te nauczyły się samodzielnie produkować substancje, które wzmacniają ich odporność na nieprzyjazne otoczenie.
To, co rośliny wytwarzają na swój własny użytek, w tym samym celu mogą wykorzystać ludzie. Wszystkie adaptogeny działają na podobnej zasadzie: normalizują działanie różnych układów w organizmie, nie wprowadzając przy tym żadnych poważnych zmian fizjologicznych i nie powodując skutków ubocznych.
Nie leczą specyficznych dolegliwości - lecz zwiększają ogólną odporność organizmu na wysiłek, stres czy skrajne warunki otoczenia (w tym zanieczyszczenia). W dodatku wspierają naturalne procesy regeneracyjne.
Wiedza o adaptogenach zaczęła przenikać na Zachód dopiero po upadku ZSRR, kiedy to badania nad roślinami tego typu zostały w pełni ujawnione.
Jednak medycyna ludowa zna zioła adaptogenne już od tysięcy lat. Są najważniejszymi naturalnymi lekami w tradycyjnej medycynie chińskiej oraz w hinduskiej ajurwedzie. Znały je także dawne ludy obu Ameryk, Syberii czy Afryki.
Adaptogeny - wsparcie płodności
Wyjaśnijmy sobie zatem dokładnie, w jaki sposób adaptogeny mogą wspomóc płodność zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Zastosowanie ekstraktów z adaptogenów wpływa na zdrowie w kilku aspektach:
Zaburzenia hormonalne - niemal zawsze towarzyszą problemom z płodnością. Hormony aktywują funkcje rozrodcze zarówno u kobiet (estrogen, progesteron), jak i u mężczyzn (testosteron) oraz “zarządzają” całym organizmem.
Adaptogeny normalizują gospodarkę hormonalną - dobrze wpływają np. na pracę tarczycy i związane z tym narządem choroby. U kobiet wspierają owulację i pozostałe etapy cyklu menstruacyjnego. Dodają energii witalnej oraz działają jak naturalny afrodyzjak.
Środowisko i odżywianie - to czynnik, na który mamy najbardziej ograniczony wpływ. Możemy unikać określonych miejsc, często spacerować w parkach i lasach, ale i tak nie unikniemy zanieczyszczeń w powietrzu. Podobnie ma się sytuacja w przypadku diety - w dzisiejszych czasach pełno jest w jedzeniu pozostałości po sztucznych nawozach, czy pestycydach. Oprócz tego żywność jest masowo doładowywana np. cukrem i solą.
Wszechobecne toksyny i zanieczyszczenia nieustannie atakują organizm człowieka - osłabiają jego ogólny stan zdrowia i przez to także płodność. Na szczęście zioła adaptogenne są potężnym sprzymierzeńcem w tej walce - wzmacniają odporność na wszelkie szkodliwe substancje, pomagają w regeneracji i samodzielnym oczyszczaniu się organizmu.
Aktywność fizyczna - zmora wielu leniuchów, której brak jest odpowiedzialny za większość chorób serca, otyłość a nawet depresję. Nieużywane mięśnie i płuca słabną, a wraz z nimi cały organizm. U mężczyzn brak ćwiczeń fizycznych często wiąże się z obniżoną jakością nasienia.
Adaptogeny to naturalne energetyki, które pobudzą nas do aktywnego spędzania czasu. Rośliny te zwiększają też odporność na wysiłek fizyczny oraz przyspieszają regenerację zmęczonego ciała, dlatego nie mniej przydadzą się one osobom zajmującym się na co dzień sportem. Przemęczenie, czy przetrenowanie organizmu jest przecież równie niezdrowe, jak brak jakichkolwiek ćwiczeń.
Psychika - adaptogeny wspomagają nie tylko zdrowie fizyczne, ale także psychikę. Wiele badań na poszczególnych roślinach z tej grupy wykazało, że mogą one łagodzić stany depresyjne i lękowe, koić nerwy, działać relaksacyjnie i poprawiać jakość snu.
Nie możemy bagatelizować wpływu psychiki na płodność. Ciało i umysł to jedno i to właśnie stres oraz napięcia emocjonalne mogą być przyczyną niepłodności. Na szczęście adaptogeny w ogromnym stopniu uodparniają nas na napięcia psychiczne.
Przyczyny idiopatyczne - wiemy, że niemal u co piątej pary bezskutecznie starającej się o dziecko, lekarze nie potrafią odnaleźć przyczyn problemu. Takie przypadki nazywa się niepłodnością idiopatyczną.
Medycyna nie zna na nią sposobu, gdyż nie wie nawet z kim walczy. Można jedynie domyślać się, że odpowiedzialność ponosi kombinacja wielu problemów ogólnozdrowotnych, niewykrytych schorzeń czy czynników psychologicznych. Właśnie w przypadku niepłodności idiopatycznej adaptogeny mogą okazać się niezastąpioną pomocą. Nie stosuje się ich przecież na żadne specyficzne schorzenia, lecz na ogólne wzmocnienie organizmu. A silne ciało samo poradzi sobie z konkretną chorobą.
Czynnikami idiopatycznymi w niepłodności mogą być np.: niewykryta celiakia i stany zapalne, alergie czy nietolerancje pokarmowe, osłabiające organizm. Większość problemów z układem pokarmowym odbija się na samopoczuciu oraz zdrowiu całego organizmu.
Wszyscy wiemy przecież jak obezwładnić może ból brzucha, wysysać z energii biegunka, czy zaparcia - zdrowie układu trawiennego w ogromnym stopniu wpływa na ogólne zdrowie oraz płodność.
Jeśli jednak nie wiemy dokładnie co nam dolega, adaptogeny same mogą odnaleźć źródło problemu. Dysponują one pewnego rodzaju “inteligencją” - samoczynnie regulują w organizmie to, co wymaga poprawki.
Ashwagandha, Korzeń Maca, Shatavari - właściwości i działanie
Wszystkie adaptogeny działają na podobnej zasadzie, jednak niektóre szczególnie korzystnie wpływają na gospodarkę hormonalną i układ płciowy.
Maca (łac. Lepidium meyenii) - to roślina lecznicza używana od tysięcy lat przez ludy starożytnego Peru. Tubylcy stosowali ją właśnie jako stymulant płodności. Co ciekawe, nie tylko sami często spożywali korzeń Maki, ale również karmili nią swoje zwierzęta gospodarskie, aby ułatwić rozród i utrzymanie w zdrowiu swoich stad. Maca wspomaga jednak nie tylko zdrowie płciowe, ale też zwiększa ogólną wytrzymałości i odporność organizmu.
Podobnie jak inne adaptogeny, Maca jest doskonale przystosowana do trudnych warunków klimatycznych. Naturalnie rośnie na wysokości 3500 m n.p.m. i dla ludów wysokogórskich stanowi jeden z głównych składników żywieniowych. Życie w niegościnnym terenie okazuje się dużo prostsze, kiedy matka natura zapewnia człowiekowi swoje wsparcie w formie leczniczych ziół.
Korzeń Maki to skarbnica zarówno mikro-, jak i makroelementów. Zawiera niemal wszystkie niezbędne dla zdrowia człowieka aminokwasy (co wyróżnia ją na tle innych ziół). Posiada bardzo korzystny, zbilansowany skład jeśli chodzi o makroelementy - dostarcza nasyconych i nienasyconych kwasów tłuszczowych, wysokiej jakości węglowodanów, łatwoprzyswajalnego białka oraz dużej ilości błonnika, który ułatwia trawienie.
Maca dostarcza też organizmowi wielu witamin (głównie z grupy B i witaminę C) oraz minerały, m. in.: żelazo, cynk, miedź, mangan, selen i bor.
Badania potwierdziły, że Maca może przywracać równowagę hormonalną, zwłaszcza w zakresie gospodarki estrogenu i progesteronu - głównych żeńskich hormonów płciowych regulujących cykl menstruacyjny. Jest to szczególnie ważne dla kobiet, u których problemy z zajściem w ciążę są powodowane przez problemy hormonalne (PCOS, zaburzenia pracy tarczycy i inne).
Regulacja gospodarki hormonalnej przywraca równowagę i zdrowie całego ciała. Zawarte w Mace przeciwutleniacze znacznie zwiększają naturalną odporność organizmu. Dzieje się to za sprawą redukcji stresu oksydacyjnego, który często jest odpowiedzialny za choroby przewlekłe oraz nowotwory. Inne efekty spożycia Maki to złagodzenie stresu oraz poprawa pamięci i koncentracji. Potwierdzono również, że Maca to naturalny energetyk, który dodatkowo zwiększa wytrzymałość wysiłkową organizmu.
Bez względu na to, na jakim tle pojawiają problemy z płodnością, Maca może pomóc praktycznie w każdym aspekcie. Pozwoli organizmowi samodzielnie się uzdrowić, usunie zmęczenie oraz szkodliwe skutki stresu.
Shatavari (łac. Asparagus racemosus) - to roślina naturalnie występująca głównie na terenie Indii oraz Chin. Jest jednym z najważniejszych ziół starożytnej medycyny indyjskiej - ajurwedy. Według tej tradycji Shatavari to przede wszystkim ziele i lek kobiecy - reguluje cykl miesięczny i owulację, wspomaga pracę tarczycy i normalizuje całą gospodarkę hormonalną kobiety.
Dzięki temu nie tylko zwiększa płodność oraz libido, ale też łagodzi objawy napięcia przedmiesiączkowego np. wahania nastroju, złe samopoczucie oraz napięcie emocjonalne. Nie bez powodu nadano jej właśnie taką nazwę - shatavari oznacza w języku hindi dosłownie “posiadająca 100 mężów”.
Korzeń Shatavari jest bardzo niskokaloryczny, a przy tym bogaty w cenne mikroskładniki - witaminy: m. in. A, grupy B, C, E, K; minerały:
-
żelazo,
-
miedź,
-
wapń,
-
mangan,
-
fosfor,
-
selen,
-
cynk.
Badania potwierdzają większość ustaleń starożytnych medyków - Shatavari kompleksowo reguluje układ hormonalny, m. in. poprzez redukcję stresu oksydacyjnego (co poprawia funkcje seksualne, płodność oraz libido), a także poprzez wsparcie układu odpornościowego.
Shatavari to nieocenione wsparcie dla kobiety zmagającej z niepłodnością związaną z zespołem policystycznych jajników (PCOS), endometriozą, czy chorobami tarczycy.
Oprócz Maca oraz Shatavari także inne adaptogeny mogą pomóc w walce z niepłodnością. Fantastycznym ziołem kobiecym jest ajurwedyjska Ashwagandha, chociaż doskonale działa ona także na gospodarkę hormonalną oraz funkcje seksualne mężczyzn.
Innym adaptogenem doskonałym dla mężczyzn jest Różeniec górski. To kolejny naturalny energetyk, który pobudza organizm do sprawniejszego działania oraz wspiera procesy regeneracyjne. Taki wpływ diametralnie zwiększa sprawność męskiego układu płciowego.
Biorąc pod uwagę niezwykłe działanie adaptogenów, pamiętajmy jednak o jednym - nawet przy swoich potężnych właściwościach zdrowotnych, nie zastąpią one zbilansowanej diety i harmonijnego trybu życia.
Niepłodność może wynikać z kilku współistniejących problemów związanych z ogólnym stanem zdrowia. Śmieciowe jedzenie, zanieczyszczone powietrze, stres i inne napięcia psychiczne, stany depresyjne, brak aktywności fizycznej - to wszystko czynniki zagrażające płodności w równej mierze mężczyzn, co kobiet.
Adaptogeny to wyjątkowe wsparcie dla osłabionego organizmu, ale pamiętajmy też o zrównoważonej diecie i zdrowym trybie życia. Rośliny te są nieocenioną pomocą w utrzymaniu zdrowia i płodności - jak jeszcze możesz zwiększyć swoją płodność, ale nie należy traktować ich jak magicznej recepty na każdy problem.
Ashwagandha, Korzeń Maca, Shatavari - jaki produkt wybrać?
Adaptogeny można znaleźć w sklepach w różnej formie. Interesuje nas jednak produkt, który jest najbardziej skuteczny.
Najłatwiej znaleźć w aptekach paczuszki z ususzonymi częściami danej rośliny. Z suszonego korzenia czy liści przygotowujemy wtedy napary, które należy pić podobnie jak inne herbatki ziołowe.
Taka metoda nie zawsze jednak bywa efektywna. Po pierwsze, musimy wiedzieć dokładnie w jaki sposób przygotowywać napar w przypadku danego zioła, aby nie marnotrawić zawartych w nim substancji.
Nawet jeśli osobiście opanujemy sztukę parzenia ziół, to wciąż domowe napary mogą okazać się mało skuteczne, gdyż nie będą zawierać odpowiedniego stężenia substancji aktywnych zawartych w roślinie.
Najpewniejszym produktem opartym na adaptogenach są ekstrakty wodno-alkoholowe. Odpowiednio przygotowane, zawierają naturalną koncentrację wszystkich pożytecznych substancji zawartych w roślinie. Jest to o tyle ważne, że preparaty adaptogenne mają pewną specyficzną właściwość - działają w pełni tylko wtedy, gdy zawierają pełne spektrum wartości.
Oznacza to, że sztucznie odizolowany składnik aktywny rośliny traci swój efekt - do jego aktywowania w organizmie potrzebna jest obecność wszystkich innych składników danej rośliny - witamin, minerałów, aminokwasów itd.
Według obserwacji biochemików, te pomniejsze składniki działają na zasadzie koaktywatorów i korepresorów transkrypcji białek, zapewniając uruchomienie mechanizmu działania adaptogenów we właściwy sposób. Z tego właśnie względu powinniśmy wybierać preparaty niestandaryzowane.
Poza tym, ekstrakty posiadają najsilniejszą koncentrację aktywnych biologicznie składników, dlatego wykazują najsilniejsze działanie. Większość wniosków naukowych na temat adaptogenów uzyskano właśnie z badań na ekstraktach wodno-alkoholowych. Dlatego też, zażywając adaptogen w tej formie i zachowując rekomendowane dawkowanie, mamy pewność, że zadziała w odpowiedni sposób na nasz organizm.
Na polskim rynku można znaleźć sporo suplementów z adaptogenami, jednak jeżeli chodzi o jakościowy produkt, który my polecamy, to warto zajrzeć na stronę znanego polskiego producenta Mother’s Protect, szczególnie na mieszankę o nazwie Królowa.
