Z GŁOWĄ O SUPLEMENTACH
Jaki składnik diety jest szczególnie istotny dla kobiet planujących ciążę, ciężarnych i karmiących? Jest to niewątpliwie kwas foliowy, który można znaleźć w wielu produktach spożywczych. Jednak czerpiąc kwas foliowy tylko z diety, istnieje ryzyko, że nie zostanie dostarczona jego optymalna ilość. Co w takiej sytuacji? Jak mieć pewność, że kwas foliowy zostanie dostarczony w odpowiedniej ilości, a przede wszystkim łatwo przyswajalnej formie? Jak wybrać odpowiednią suplementację?
W teorii kwas foliowy zawsze jest taki sam. Od strony chemicznej to prawda. W praktyce, czyli na naszym talerzu, jest jednak nieco inaczej. To co na co dzień jemy, to foliany. Związki te są połączeniem kwasu foliowego z jakimś innym składnikiem, na przykład minerałem. Nasz organizm potrafi sobie ten minerał odłączyć podczas procesu trawienia, a następnie zająć się przetwarzaniem samej substancji, która jest mu potrzebna. Potem przekształcana jest do kwasu 5-MTHF (kwas 5-metyltetrahydrofoliowy lub lewomefoliowy), czyli formy kwasu, która trafia do krwioobiegu.
Dlaczego to takie ważne? Większość rekomendacji dla kobiet w ciąży dotyczy kwasu foliowego (witaminy B9). Foliany z kolei najczęściej utożsamiane są z naturalnie występującą formą witaminy B9. W rzeczywistości są grupą pokrewnych związków o podobnych właściwościach.
Problemy z przyswajalnością kwasu foliowego, czyli polimorfizm MTHFR
Tu jednak pojawia się pewna kwestia, która martwi wiele kobiet starających się o dziecko: tzw. polimorfizm MTHFR. Co się kryje pod tą skomplikowaną nazwą? Za przetwarzanie różnych substancji w naszym organizmie odpowiedzialne są rozmaite enzymy, a ich pracę determinują geny. Tak też jest w przypadku kwasu foliowego. Gen MTHFR koduje enzym o tej samej nazwie, który uczestniczy w procesie rozkładania kwasu. Geny mają to do siebie, że występują różne ich warianty, które nazywamy mutacjami lub polimorfizmem. Jedną z mutacji MTHFR jest MTHFR 677 TT. Osoby z takim genem mają około 16% niższą średnią ilość kwasu foliowego we krwi[1], niż osoby z genem MTHFR CC. Badania wykazują ponadto, że połowa kobiet w Polsce nie metabolizuje folianów w pełni[2]. Może to wynikać z uwarunkowań genetycznych, które wpływają aktywności enzymów, biorących udział w przekształcanie folianów przyjmowanych w posiłkach.
Co mogą zrobić osoby z polimorfizmem MTHFR?
Tu dochodzimy do sedna problemu. Nie są prawdziwe plotki, że polimorfizm MTHFR uniemożliwia wchłanianie kwasu foliowego. Jego poziom może być jednak niższy i wówczas lekarz prowadzący może podjąć decyzję o innej strategii suplementacyjnej niż w przypadku osób, u których polimorfizm MTHFR nie występuje. Dostępne są formy folianów, które mogą stanowić dobrą alternatywę, ponieważ są łatwo przyswajalne np. Metafolin® dostępny m.in. w suplemencie diety Folian firmy Solgar, który posiada aktywną formę kwasu foliowego. Przyjmując kwas foliowy w aktywnej formie, zostaje pominięty cały łańcuszek przemian. Zatem jest dostarczana taka forma kwasu, którą kobiecy organizm może od razu wykorzystać.
Rola kwasu foliowego
Właściwości kwasu foliowego (folianów)
- przyczyniają się do wzrostu tkanek matczynych w czasie ciąży;
- pomagają w prawidłowej produkcji krwi;
- pomagają w utrzymaniu prawidłowego metabolizmu homocysteiny;
- pomagają w utrzymaniu prawidłowych funkcji psychologicznych;
- przyczyniają się do zmniejszenia uczucia zmęczenia i znużenia;
- pomagają w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego;
- biorą udział w procesie podziału komórek;
- pomagają w prawidłowej syntezie aminokwasów;
Kwas foliowy w ciąży
Z wymienionych właściwości wyraźnie widać, że kwas foliowy jest bardzo istotny dla każdego z nas. Dla kobiet starających się o dziecko i tych, którym udało się zajść w ciążę, jest jednak szczególnie ważny. Zespół ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego zaleca więc suplementację tym składnikiem już na 6 tygodni przed planowanym zajściem w ciążę. I nie tylko, bo zapotrzebowanie kobiet karmiących na kwas foliowy jest wyższe niż podczas ciąży. Eksperci rekomendują więc suplementowanie podczas ciąży 0,4 mg kwasu foliowego na dobę.
[1] Am J Clin Nutr. 2015 Jun;101(6):1286-94.
[2] Kardiol Pol. 2011;69(12):1259-64.
Artykuł powstał na zlecenie: Solgar
