Decyzja o dziecku będzie zapewne jedną z twoich najważniejszych decyzji w życiu. Co zrobić, żeby znaleźć się w gronie kobiet spełnionych i po urodzeniu dziecka dalej być równie szczęśliwą jak w momencie podejmowania decyzji o jego przyjściu na świat? Odpowiedź jest prosta – wprowadzić pewne zmiany w swoim życiu jeszcze zanim dziecko pojawi się na świecie. Przeczytaj, jak przygotować się do ciąży.
Eksperci są zgodni, że kobiety, które świadomie planują swoją ciążę i się do niej przygotowują w większości przypadków:
- łatwiej zachodzą w ciążę (ich ciało jest zdrowsze i lepiej przygotowane na ciążę),
- ich ciąża jest zdrowsza i częściej przebiega prawidłowo,
- znacznie rzadziej odnotowują komplikacje ciążowe,
- rodzą zdrowsze dzieci,
- szybciej wracają do formy po urodzeniu dziecka,
- mają przyjemniejsze doświadczenia w pierwszych miesiącach życia dziecka,
- minimalizują ryzyko powikłań zdrowotnych u dziecka teraz i w przyszłości.
Planowanie ciąży najlepiej rozpocząć najpóźniej około 3 miesięcy przed zajściem w ciążę - już teraz rozpocznij prowadzenie kalendarza owulacji. Tyle mniej więcej czasu potrzebuje ciało kobiety, aby zmienić rytm i nasycić organizm potrzebnymi witaminami.
Planowanie ciąży - odwiedź lekarza ginekologa i wykonaj badania przed ciążą
Prawidłowe planowanie ciąży powinno zacząć się od wizyty u lekarza ginekologa i poinformowania go o podjętej decyzji. Następnie warto wykonać zalecane badania przed ciążą.
- Jeśli nie masz aktualnego badania cytologicznego, poproś lekarza o wykonanie go – niewyleczone infekcje mogą utrudniać zajście w ciążę oraz prowadzić do wczesnych poronień i komplikacji w czasie ciąży.
- Porozmawiaj z lekarzem o chorobach, na które cierpisz i poinformuj go o swoich poważniejszych historiach zdrowotnych (przebytych operacjach, zabiegach, dłuższym leczeniu farmakologicznym).
- Jeśli zażywasz jakiekolwiek lekarstwa powiedz o tym lekarzowi. Niektóre z nich mogą być niebezpieczne dla wczesnej ciąży (teraz możesz w nią zajść w każdym momencie) lub mogą obniżać twoją płodność (czego z pewnością teraz byś nie chciała).
- Jeśli nie byłaś szczepiona lub nie przechodziłaś różyczki i odry, poproś lekarza o skierowanie na szczepienie - pamiętaj NIE wolno szczepić się na różyczkę w czasie ciąży. Warto również zaszczepić się na żółtaczkę typu B.
- Poproś o zrobienie morfologii krwi, aby wykluczyć anemię. Upewnij się, że jesteś w najlepszej możliwej kondycji zdrowotnej. Pamiętaj, zdrowa mama = zdrowe dziecko.
- Zrób również badanie hormonalne tarczycy (poziom TSH) – nieprawidłowości w funkcjonowaniu tarczycy mogą znacznie obniżać płodność i prowadzić do poronień.
- Poproś o badanie krwi na obecność przeciwciał przeciw toksoplazmozie – jest to choroba przenoszona przez niektóre zwierzęta (głównie przez koty) i poprzez kontakt z surowym mięsem. Jest ona bardzo niebezpieczna dla płodu. Część osób, które posiadają kota mogą być odporne na tą chorobę (mogły ją już przechodzić nawet o tym nie wiedząc). Jeśli jednak badanie wykaże, że nie chorowałaś na toksoplazmozę, starając się o dziecko powinnaś zachować szczególną ostrożność i takie obowiązki jak np. sprzątanie kociej kuwety przekazać innemu domownikowi.
- Warto również zrobić badanie na obecność wirusa cytomegalii. Być może również przechodziłaś tą chorobę, wówczas możesz czuć się bezpieczna. Jeśli jednak jej nie przechodziłaś musisz zachować środki ostrożności, ponieważ zarażenie w czasie ciąży jest niebezpieczne dla rozwijającego się płodu.
Starania o dziecko - zadbaj o prawidłową wagę ciała i uprawiaj sport
Nie bez znaczenia w procesie owulacji jest również prawidłowa waga ciała. Zarówno znaczna niedowaga, jak i nadwaga mogą powodować zaburzenia hormonalne. Aby doszło do owulacji kobieta potrzebuje przynajmniej 20% tkanki tłuszczowej, bowiem hormony są pochodzenia lipidowego czyli tłuszczowego. Bez niezbędnej ilości tkanki tłuszczowej w organizmie kobiety nie wydziela się odpowiednia ilość hormonów i nie dochodzi do owulacji. Nadwaga natomiast może powodować nadmierne wydzielanie hormonów i tym samym prowadzić do zbyt długich okresów występowania śluzu płodnego, opóźnionej owulacji i nieregularnych cykli.
Odpowiednia masa ciała oraz dobra kondycja mają również niesamowite znaczenie dla twojego samopoczucia i zdrowia jak już zajdziesz w ciążę. Ciąża jest dla ciała kobiety dużym obciążeniem, warto zatem dać mu siłę i wzmocnić mięśnie już na etapie planowania ciąży.
Pamiętaj tylko, że okres starania o dziecko nie jest odpowiednim czasem na forsowanie się i zbyt drastyczną zmianę wagi, ponieważ mogą one zaburzyć gospodarkę hormonalną organizmu i negatywnie wpłynąć na twoją płodność. Wybieraj zatem ćwiczenia o umiarkowanej intensywności, które będziesz mogła kontynuować również po zajściu w ciążę i wykonuj je dwa do trzech razy w tygodniu.
Jak przygotować się do ciąży? Chroń swoje dziecko i pamiętaj o kwasie foliowym
Jednym z ważniejszych elementów twojej diety, o którym powinnaś pamiętać już na etapie planowania ciąży jest kwas foliowy (witamina B9). Kwas foliowy jest istotny dla prawidłowego rozwoju twojego dziecka i przeciwdziała poważnym wadom rozwojowym. Jego największe dawki są potrzebne dziecku w pierwszych tygodniach życia, kiedy to rozwijają się wszystkie organy w swojej pierwotnej formie, przede wszystkim cewa nerwowa i układ nerwowy. Niedobory kwasu foliowego wiążą się również z większym ryzykiem poronienia oraz przedwczesnego porodu.
Aby nasycić organizm kwasem foliowym, zacznij go brać przynajmniej miesiąc, a najlepiej trzy miesiące przed zajściem w ciążę. Minimalna dawka kwasu foliowego, którą powinnaś codziennie dostarczać swojemu organizmowi to 0,4 mg (400 mikrogramów) dziennie. Pamiętaj, że oprócz zażywania suplementów powinnaś również dostarczać organizmowi kwas foliowy w jego naturalnej formie, z codziennej diety. Produkty bogate w kwas foliowy to głównie: zielone warzywa (szpinak, brokuły, bób, brukselka, szparagi), rośliny strączkowe (fasola, groch), cytrusy (pomarańcze), chleb razowy, wątróbka.
Planowanie ciąży - zadbaj o odpowiednią dietę
Odpowiednia dieta może nie tylko wspomóc twoją płodność, ale również zapewnić zdrowy rozwój twojego dziecka jak już zajdziesz w ciążę. Postaraj się teraz jeść regularnie, najlepiej co trzy, cztery godziny. Postaw na zdrowe, różnorodne i najlepiej własnoręcznie przyrządzone posiłki. W ten sposób dostarczysz do swojego organizmu niezbędne składniki odżywcze. Skup się na warzywach i owocach (w miarę możliwości wybieraj te lokalne, sezonowe z własnych, sprawdzonych lub ekologicznych upraw). Dwa razy w tygodniu przyrządź danie mięsne i tyle samo razy danie rybne (uważnie dobieraj teraz ryby, które jesz – czytaj punkt „wybieraj ryby z głową”). W ciągu dnia pij dużo wody (około 1,5 litra dziennie). Lepiej ogranicz spożycie cukru, tłuszczu i soli – ich nadmiar może zaszkodzić twojemu zdrowiu i zaburzyć gospodarkę hormonalną twojego organizmu, a to w efekcie może wydłużyć Twoje starania o dziecko.
Pamiętaj również, że czas planowania ciąży nie jest dobrym momentem na rezygnację z produktów pełnowartościowych i zastępowanie ich produktami typu light. Czytaj więcej o zasadach zdrowego odżywania na etapie planowania ciąży.
Przy braku słońca dostarcz swojemu organizmowi odpowiednią dawkę witaminy D
Według najnowszych badań (European Journal of Endocrinology) witamina D może znacząco wpływać na płodność zarówno kobiety, jak i mężczyzny. Wspomaga ona bowiem gospodarkę hormonalną oraz poprawia jakość komórek jajowych i plemników.
Nasze ciało produkuje witaminę D pod wpływem promieni słonecznych. Wystarczy na około 15-20 minut dziennie wystawić ciało na słońce, aby uzyskać zdrowy poziom tej witaminy w organizmie. Jednak niektóre strefy klimatyczne nie zapewniają odpowiedniej ilości słońca w miesiącach jesiennych i zimowych. Wówczas najlepiej sięgnąć po suplementację witaminy D (najlepiej wcześniej porozmawiaj o tym z lekarzem) oraz wzbogacić dietę o jedzenie bogate w witaminę D takie jak: tłuste ryby (łosoś, makrela), jajka i masło.
Jedz ryby z głową
Większość ludzi zdaje sobie już sprawę z tego, że ryby są bardzo zdrowe. Posiadają dużą ilość kwasów omega-3, białka oraz witaminy D, które dla przyszłej mamy są bardzo ważne. Nie każdy jednak jest świadomy tego, że ryby należy wybierać z głową, ponieważ nie wszystkie służą naszemu zdrowiu. Niestety z powodu rosnącego zanieczyszczenia wód, ryby posiadają rtęć, która z kolei jest groźna dla naszego zdrowia i odkłada się w naszym organizmie.
Większość lekarzy jest zgodna – kobiety starające się o dziecko i kobiety w ciąży powinny jeść ryby, ale z umiarem (nie więcej niż 2 porcje w tygodniu) i wybierać te, w których obecność rtęci jest najmniejsza. Najwięcej rtęci mają duże ryby, czyli na przykład tuńczyk, rekin, marlin. Tych ryb staraj się unikać. Dobrą propozycją dla kobiet podczas planowania ciąży jest śledź, łosoś, flądra, sardynki, krewetki oraz pstrąg.
Witamina E - Twoja płodność plus odpowiedni rozwój Twojego dziecka
Kolejną witaminą, która zasługuje na szczególną uwagę kobiet starających się o dziecko, jest witamina E. Wpływa ona pozytywnie na płodność, reguluje gospodarkę hormonalną organizmu oraz chroni przed szkodliwym wpływem wolnych rodników. Przeciwdziała również krwotokom i poronieniom.
Witamina E nie jest również bez znaczenia dla Twojego dziecka jak już zajdziesz w ciążę. Niedobory witaminy E są przyczyną przedwczesnego porodu (wcześniactwa u dzieci) oraz wad wrodzonych.
Najwięcej witaminy E zawiera: olej słonecznikowy, orzechy laskowe, pestki dyni, migdały, olej rzepakowy, masło roślinne, krewetki, żółtka jajek.
Zadbaj o dziąsła i umów się do stomatologa
Planowanie ciąży powinno uwzględniać odwiedziny u lekarza stomatologa. Ważne jest, aby jeszcze przed zajściem w ciążę zadbać o zdrowie jamy ustnej i wyleczyć wszystkie zęby. Próchnica i choroby dziąseł w ciąży mogą bowiem prowadzić do poronień, przedwczesnego porodu lub infekcji u dziecka. Ponadto leczenie zaawansowanej próchnicy w czasie ciąży bywa problematyczne, ponieważ kobiety w tym okresie powinny unikać znieczulenia i zdjęć rentgenowskich.
Jeśli jesteś już w trakcie starań o dziecko, najlepiej na wizytę u lekarza stomatologa umów się w pierwszej fazie cyklu (przed owulacją), aby mieć pewność że nie jesteś już w ciąży (ma to znaczenie jeśli będziesz chciała skorzystać np. ze znieczulenia).
Dość oczywiste, ale niezwykle ważne - unikaj alkoholu, narkotyków i rzuć palenie!
Jeśli świadomie starasz się o dziecko, zapewne ten punkt jest dla ciebie oczywisty. Jednak warto krótko przypomnieć – palenie papierosów, picie alkoholu i branie narkotyków nie idzie w parze z planami macierzyńskimi. Nie tylko skutecznie obniżają one płodność, ale również prowadzą do poronień, przedwczesnych porodów, niskiej masy urodzeniowej i wielu innych wad wrodzonych u dzieci. Pamiętaj, nie ma bezpiecznej dawki alkoholu w ciąży, a gdy starasz się o dziecko, w każdej chwili (w drugiej połowie cyklu) możesz być w ciąży nie wiedząc, że pod twoim sercem zaczęło rozwijać się nowe życie. Jeśli masz ochotę na lampkę wina, skuś się na nią w pierwszej połowie cyklu!
Zmniejsz ilość spożywanej kawy, herbaty i napojów zawierających kofeinę
Jeśli jesteś smakoszem kawy, nie musisz z niej całkowicie rezygnować. Ogranicz jedynie jej spożycie do 200 mg na dzień, czyli około jednej filiżanki kawy dziennie. Wysokie spożycie kofeiny negatywnie wpływa na płodność, a we wczesnej ciąży może prowadzić do poronień. Pamiętaj jednak, że kofeina nie występuje tylko w kawie, znajduje się również w wielu innych produktach, np. w coca-coli oraz czarnej i zielonej herbacie.
Odpowiedz sobie na podstawowe pytanie – czy Ty i Twój partner jesteście gotowi na dziecko?
To pytanie powinno prawdopodobnie stać na pierwszym miejscu listy przygotowań do zajścia w ciążę. Zastanów się czy planujesz dziecko z właściwą osobą, we właściwym czasie i czy masz realistyczne oczekiwania w stosunku do siebie i do swojego partnera? Czy jesteście gotowi na przyjęcie do swojego domu nowego członka rodziny? Nie podejmuj tak istotnej decyzji pochopnie pod wpływem presji lub sytuacji, w której się obecnie znajdujesz. Porozmawiaj otwarcie ze swoim partnerem w jaki sposób wyobrażacie sobie wasze życie po urodzeniu dziecka, jak chcecie dzielić obowiązki domowe, zastanówcie się jakie wartości są dla was ważne (czy te same?) i co chcielibyście przekazać swojemu dziecku, a przed czym go chronić.
Pamiętaj o najważniejszym - dziecko nie może być lekarstwem na rozwiązanie problemów w związku, jeśli na to liczysz prawdopodobnie się zawiedziesz. Większość par po urodzeniu dziecka przeżywa kryzys - mocny związek się utrwali, słaby może tego nie przetrwać.
