O koronawirusie jest głośno wszędzie. WHO ogłosiło światową pandemię. Każdy zastanawia się, jak dużym zagrożeniem jest wirus? Czy kobiety są bardziej podatne na zachorowanie niż mężczyźni? Jak ryzyko zarażenia wirusem może przekładać się na planowanie dziecka i wczesną ciążę? I przede wszystkim, czy wirus może być zagrożeniem dla rozwijającego się płodu?
Royal College of Obstetricians and Gynaecologists (The RCOG), stowarzyszenie z Wielkiej Brytanii opracowało pierwsze wnioski i zalecenia dla kobiet w ciąży związane z koronawirusem. Z uwagi na to, że wirus jest stosunkowo nowy, nie został jeszcze w pełni przebadany - nie ma jednoznacznych danych, aby odpowiedzieć na wszystkie pojawiające się pytania.
Koronawirus a ciąża
Optymizmem może napawać fakt, że według The RCOG “kobiety w ciąży nie wydają się być bardziej podatne na konsekwencje koronawirusa niż ogół populacji”. Podobne stanowisko podziela WHO, Światowa Organizacja Zdrowia, która również utrzymuje, że kobiety ciężarne prawdopodobnie nie należą do grupy podwyższonego ryzyka ciężkiego przebiegu choroby.
Co to oznacza? Jeśli już dojdzie u nich do zarażenia, najprawdopodobniej będzie ono miało łagodny/umiarkowany przebieg.
Na chwilę obecną nie zmieniło się stanowisko w kontekście przebiegu choroby u kobiet w ciąży. Jednak organizacje zdrowia zaliczyły ciążę jako czynnik podwyższonego ryzyka, jeśli chodzi o podatność na zakażenie.
Kto jest najbardziej zagrożony?
- osoby starsze (powyżej 60 roku życia),
- osoby przewlekle chore np. na cukrzycę, nadciśnienie, choroby serca, astmę,
- kobiety w ciąży,
- osoby palące.
Kobiety w ciąży oraz inne osoby, które znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka, powinny zachować szczególne środki ostrożności.
Koronawirus ma bardzo niski wskaźnik śmiertelności dla osób młodych, zdrowych, nie mających obciążeń autoimmunologicznych, ani innych chorób przewlekłych. U kobiet w wieku reprodukcyjnym utrzymuje się na bardzo niskim poziomie (ok. 0.2%).
Koronawirus u matki a rozwijający się płód
Nie ma żadnych dowodów, które wskazywałyby, że koronawirus może przenosić się na dziecko w trakcie ciąży, czy zwiększać ryzyko poronienia u kobiet zakażonych. Ponadto po przebadaniu płynu owodniowego, mleka matek, a także krwi pępowinowej kobiet, u których wykryto koronawirusa - w żadnym z tych płynów nie wykryto jego obecności (jednak trzeba wziąć pod uwagę, że badania zostały przeprowadzone na niewielkiej grupie kobiet).
Biorąc to wszystko pod uwagę, mało prawdopodobne jest, aby koronawirus mógł wpływać na rozwijający się płód, powodując wady rozwojowe u dziecka.
Koronawirus - objawy i statystyki
Najczęstsze objawy koronawirusa to:
- kaszel (często suchy i duszący),
- gorączka,
- trudności w oddychaniu.
Spośród wszystkich osób zakażonych koronawirusem ok. 15-20% potrzebuje hospitalizacji z powodu poważnego przebiegu choroby. Większość z nich to osoby starsze z obniżoną odpornością. U pozostałych 80% przebieg choroby jest na tyle łagodny lub umiarkowanie łagodny, że proces leczenia może odbywać się w warunkach domowych. Koronawirusa leczy się objawowo.
Ważne: jak dotąd nie odnotowano żadnego przypadku śmiertelnego kobiety w ciąży, która była zarażona koronawirusem.
Dane sugerują, że kobiety lepiej radzą sobie z wirusem, niż mężczyźni. Może to oczywiście wynikać ze stylu życia np. mężczyźni częściej są palaczami, przez co znajdują się grupie ryzyka. Ciekawa jest hipoteza naukowców, która mówi, że kobiety mają lepszą i silniejszą odpowiedź immunologiczną (odpowiedź układu odpornościowego) niż mężczyźni. Może to być związane z kobiecym hormonem estrogenem lub faktem, że kobiety “niosą” dwa chromosomy X, które zawierają geny związane z odpornością.
Koronawirus - środki ostrożności
Ważne jest, aby zachować “zdrowy rozsądek” i nie panikować, ponieważ stres może dodatkowo obniżać odporność.
Choroba w dużej mierze rozprzestrzenia się drogą kropelkową, dlatego tak ważna jest właściwa higiena, poprzez częste mycie rąk mydłem (min. 30 sekund) lub środkiem dezynfekującym na bazie alkoholu (min. 60%).
Kobiety przygotowujące się do ciąży lub będące już w ciąży, szczególnie powinny unikać zatłoczonych miejsc, a także przebywania z osobami, które wykazują objawy chorobowe (np. kaszel, katar).
Warto w najbliższych tygodniach ograniczyć wyjścia z domu i robić to tylko, gdy faktycznie zachodzi taka konieczność. Dobrym pomysłem może być zrobienie zakupów przez internet z dostawą do domu.
Zamknięte kliniki leczenia płodności - jak wykorzystać czas?
Gabinety ginekologiczne i kliniki leczenia niepłodności zostały zamknięte na czas epidemii lub pracują w bardzo ograniczonym zakresie, na nowym warunkach. Większość planowanych zabiegów, stymulacji, przygotowań do inseminacji, czy in vitro została wstrzymana. Dla par, które od długich miesięcy, a nawet lat starają się o dziecko, to bardzo przykre informacje. Jeśli jesteś wśród nich, może towarzyszyć Ci poczucie frustracji, złość, bezsilność…
Zamiast jednak koncentrować się “straconym czasie” i na popadaniu w przygnębienie, postaraj się zrobić wszystko, aby jak najlepiej przygotować siebie i swoje ciało na powrót do starań. To może mieć zbawienny wpływ na Twoją kondycję psychiczną, nie będziesz miała poczucia, że stoisz w miejscu, będziesz za to czuła, że działasz, że pomimo obecnych trudności przybliżasz się do upragnionego celu… Jak to zrobić? Podpowiadamy kilka sprawdzonych sposobów:
1. To dobry czas na zmianę diety. Być może wcześniej brakowało Ci czasu na zdrowe gotowanie? Może nie miałaś chęci zagłębiać się w temat i sprawdzać, jakie produkty mogą zwiększyć Twoją płodność? Na szczęście jest na to sposób: możesz skorzystać z gotowej Diety Płodności w OvuFriend, gdzie znajdziesz propłodnościowe zalecenia dietetyczne oraz przepisy na pyszne koktajle - wszystko dopasowane do Ciebie, Twoich upodobań i Twoich problemów z płodnością (np. niskie libido, cykle bezowulacyjne, czy endometrioza). Nie ma nic lepszego niż poczucie dbania o siebie... A jeśli to dodatkowo może poprawić płodność, to aż żal nie spróbować!
2. Zwiększ dawkę ruchu. Teraz Twoją wymówką nie może być brak czasu na ćwiczenia. Odpowiednia dawka aktywności fizycznej jest szczególnie ważna w przypadku kobiet z nadprogramowymi kilogramami, które cierpią na schorzenia typu Zespół Policystycznych Jajników, insulinooporność, czy choroba Hashimoto. W ich przypadku zrzucenie nawet kilku kilogramów, może przyczynić się do złagodzenia objawów choroby, a także zwiększenia płodności. Przykładowo u kobiet, które cierpią na PCOS, utrata wagi, zmniejsza ryzyko występowania cykli bezowulacyjnych. Ale ruszać powinien się każdy! Możesz zacząć od spacerów, jazdy na rowerze, czy spokojnego joggingu (oczywiście z dala od ludzi). Ponadto w internecie jest dostępna masa filmików z ćwiczeniami, również dla osób początkujących.
3. Rozwijaj się. Poszukaj w internecie warsztatów lub kursów online, które mogą przyczynić się do poszerzenia Twojej wiedzy na temat płodności. Często organizowane są kursy tematyczne np. na temat endometriozy, czy o insulinooporności.
4. Odstresuj się - to dobry moment, aby zwolnić. W codziennym zabieganym życiu, gdy po pracy mamy mnóstwo rzeczy do zrobienia, ciężko o wyciszenie i odstresowanie. Obecny czas może temu sprzyjać. Usiądź wygodnie w fotelu z książką i kubkiem herbaty w ręku, wyjdź na spacer do lasu, weź długą relaksującą kąpiel. Jednym słowem zrób wszystko to, na co zawsze brakuje Ci czasu! Możesz również wypróbować medytację lub jogę. Filmy instruktażowe znajdziesz w internecie.
5. Obserwuj swoje ciało. Pomimo zawieszenia starań, nie rezygnuj ze śledzenia swojej płodności. Reaguj na sygnały, jakie wysyła Ci Twój organizm, notuj objawy i wskaźniki płodności (np. śluz szyjkowy, czy poziom libido). Dzięki temu będziesz wiedziała, jak wyglądają Twoje cykle miesiączkowe, czy owulacja występuje i czy nic niepokojącego się nie dzieje. To bardzo ważne i pozwoli Ci być przygotowaną na 100%, kiedy wrócicie do starań o dziecko.
6. Rozmawiaj ze swoim partnerem. Bardzo prawdopodobne jest to, że obecnie spędzasz więcej czasu ze swoim mężczyzną. To doskonały czas na wzmocnienie relacji, na wspólne rozmowy, dzielenie się wątpliwościami, czy rozterkami. Otwórzcie się przed sobą, bądźcie dla siebie wyrozumiali. Silna relacja, poczucie wsparcia, pozwoli Wam przetrwać ten trudny czas. Bo nie ma nic ważniejszego niż świadomość, że obok nas jest ktoś na kogo możemy liczyć.
Żródło:
- https://www.rcog.org.uk/en/guidelines-research-services/guidelines/coronavirus-pregnancy/covid-19-virus-infection-and-pregnancy/
- https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/specific-groups/pregnancy-faq.html
- https://www.nytimes.com/2020/02/20/health/coronavirus-men-women.html
- https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-on-covid-19-pregnancy-childbirth-and-breastfeeding
