Hormony regulują zasadniczo pracę całego naszego organizmu. Mają także istotny wpływ na powodzenie starań o dziecko. Zaburzenia hormonalne mogą powodować rozchwianie lub zatrzymanie podstawowych procesów zachodzących w organizmie kobiety oraz mężczyzny. Nieprawidłowości w cyklu miesiączkowym i owulacji oraz produkcji plemników mogą być jedną z przyczyn niepłodności.
Bezskuteczne starania o dziecko często mają związek z zaburzeniami gospodarki hormonalnej organizmu, dlatego przy podejrzeniu niepłodności u kobiet standardowo zleca się testy hormonalne. Badania są wykonywane z próbki krwi - w zależności od rodzaju badanych hormonów pacjentka może być poproszona np. o odstawienie konkretnych leków przed pobraniem materiału.
Hormon AMH - ocena rezerwy jajnikowej
W pierwszej kolejności należy oznaczyć stężenie hormonu antymüllerowskiego (AMH) we krwi. Wartości tego hormonu stanowią bowiem pośrednio odzwierciedlenie liczby niedojrzałych pęcherzyków jajnikowych w organizmie kobiety, a co za tym idzie, pozwalają na ocenę jej płodności i szans na zajście w ciążę w warunkach naturalnych.
Przyjmuje się, że u kobiet w wieku rozrodczym prawidłowe stężenie hormonu AMH mieści się w przedziale od 1,5 ng/ml do 3,8 ng/ml. Jeśli badanie wykazało poziom AMH przekraczający 6 ng/ml, oznacza to, że liczba zaktywowanych pęcherzyków jajnikowych jest zbyt duża, co z kolei sugeruje obecność zespołu policystycznych jajników (PCOS). Niepokojący jest także zbyt niski wynik badania – niedostateczna liczba pęcherzyków zawierających komórki jajowe jest jednoznaczna z obniżeniem szans na poczęcie dziecka bez wsparcia medycznego (czytaj więcej: AMH - badanie rezerwy jajnikowej).
Hormon FSH – ocena działania układu rozrodczego
Hormon folikulotropowy (FSH) jest wytwarzany przez przysadkę mózgową i odpowiada za prawidłowy przebieg wzrastania pęcherzyków oraz całego cyklu miesiączkowego. Wskazaniem do zbadania poziomu FSH u kobiet są najczęściej trudności z zajściem w ciążę, podejrzenie zespołu policystycznych jajników oraz występowanie zaburzeń miesiączkowych. Badanie wykonuje się także u mężczyzn, którzy mają stwierdzoną oligospermię (małą liczbę plemników w nasieniu).
Oznaczenie poziomu hormonu FSH należy wykonać między pierwszym a czwartym dniem cyklu, najlepiej jednocześnie z badaniem stężenia estradiolu, ponieważ wydzielanie tych hormonów jest ze sobą ściśle związane. Przed badaniem pacjentka powinna poinformować lekarza o przyjmowanych przez siebie lekach, gdyż niektóre z nich mogą zafałszować wynik, oraz o przebytych badaniach kości lub tarczycy z zastosowaniem znacznika radioaktywnego.
W fazie folikularnej (pierwsze 14 dni cyklu dwudziestoośmiodniowego) wartość FSH we krwi powinna wynosić mniej niż 12 IU/l. Jeśli wynik badania jest wyższy i towarzyszy mu zbyt wysoki poziom hormonu luteinizującego (LH) oraz niskie stężenie estradiolu, pacjentka może zbliżać się do okresu menopauzy lub mieć niewydolność jajników. Nadmierne stężenie FSH u mężczyzn może być objawem uszkodzenia lub niewydolności jąder, .
Profil tarczycowy – wykluczenie chorób tarczycy
Schorzenia gruczołu tarczycy mogą utrudniać lub wręcz uniemożliwiać zajście w ciążę, dlatego tak ważne jest oznaczenie stężenia hormonów: TSH (hormon tyreotropowy), FT4 (wolna tyroksyna) oraz FT3 (wolna trójjodotyronina).
Badanie poziomu TSH wykonuje się z rana, ponieważ jego wartości mogą zmieniać się w ciągu dnia. Czasem konieczne jest odstawienie niektórych leków na krótki czas przed pobraniem krwi do analizy. Wynik badania powinien mieścić się w przedziale od 0,4 do 5 mlU/L. Niższe wartości mogą być oznaką nadczynności tarczycy lub choroby Gravesa-Basedowa, ponadto bywają wynikiem stosowania leków sterydowych albo zawierających hormony tarczycowe. Zbyt wysoki poziom TSH może natomiast świadczyć o niedoczynności tarczycy
Aby postawić diagnozę, wynik badania TSH trzeba zawsze połączyć z oznaczeniami FT3 i FT4, np. wysoki poziom FT3 sugeruje nadczynność tarczycy, a niski – niedoczynność tego gruczołu.
Podejrzewasz u siebie problemy hormonalne? Weź udział w projekcie badawczo-naukowym współrealizowanym z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju dot. zdrowia hormonalnego kobiet. Jak dołączyć? Jakie benefity możesz otrzymać? Kliknij i sprawdź szczegóły TUTAJ.
