Zespół PCOS, czyli zespół policystycznych jajników to jedno z najczęściej występujących zaburzeń endokrynologicznych u kobiet. Uważa się, że może on występować u około 10% kobiet w okresie rozrodczym i dotyczyć do 50% kobiet zgłaszających się do klinik leczenia niepłodności.
Przyczyny zespołu policystycznych jajników nie są do końca znane. Uważa się, że wpływ może mieć czynnik genetyczny, wywołujący charakterystyczne zaburzenia metaboliczne, których konsekwencjami są zaburzenia hormonalne, głównie w formie nadprodukcji hormonów męskich – a co za tym idzie cała grupa objawów typowych dla PCOS.
Jakie objawy charakteryzują PCOS?
W zespole policystycznych jajników dominują trzy charakterystyczne elementy:
- Zaburzenia miesiączkowania, najczęściej w formie bardzo długich cykli lub całkowitego braku miesiączki.
- Zaburzenia endokrynologiczne związane z nadmierną aktywnością bądź nadprodukcją hormonów męskich.
- Charakterystyczny obraz USG - charakterystyczny obraz jajników widziany w usg, są to duże powiększone jajniki zawierające drobne, mnogie pęcherzyki.
Uważa się, że obecność powyżej 10 pęcherzyków w każdym jajniku uzasadnia rozpoznanie obrazu jajników policystycznych.
Metody leczenia PCOS
- Leczenie zespołu policystycznych jajników dopasowane jest do etapu życia, na jakim jest pacjentka. W przypadku pacjentek, które nie są w trakcie starań o dziecko priorytetem jest wyrównanie zaburzeń metabolicznych oraz odtworzenie cykliczności i prawidłowości przebiegu cyklu – mówi doktor Tomasz Rokicki, Dyrektor Medyczny InviMed Warszawa. - W przypadku zaburzeń metabolicznych dążymy do tego, by normalizować poziom glikemii oraz funkcję i poziom insuliny. Zwykle do tego celu służy odpowiednia farmakoterapia.
Alternatywą są działania zabiegowe, które rozważa się w niektórych przypadkach leczenia PCOS. Zabieg wykonywany jest metodą laparoskopową i polega na wytworzeniu w powierzchni jajników odpowiedniej ilości niewielkich nacięć. Poprawiają one funkcjonowanie jajników, a tym samym przebieg cyklu. Zazwyczaj, po kilku miesiącach od wykonania zabiegu cykle pacjentki stają się regularne.
U części pacjentek z PCOS powyższe metody okazują się nieskuteczne lub przynoszą krótkotrwałe efekty. W takich przypadkach rozważamy przejście do leczenia metodami wspomaganego rozrodu.
PCOS a starania o dziecko
Duża część pacjentek z PCOS może mieć problemy z zajściem w ciążę. Wiąże się to głównie z brakiem owulacji i miesiączkowania. W takich przypadkach proces leczenia skupia się głównie na stymulacji owulacji. W pierwszej kolejności proponowane są metody farmakologiczne. Od 30 do 50% pacjentek poprawnie reaguje na taką stymulację. W pozostałych przypadkach korzystamy ze stymulacji iniekcyjnej.
Jeśli stymulacja nie przynosi oczekiwanych efektów, czyli nie przywróciła cyklu i prawidłowej owulacji, pacjenci muszą rozważyć metody wspomaganego rozrodu, w tym procedurę in vitro.
PCOS a PCO
Różnica między PCOS a PCO polega na zakresie objawów występujących u pacjentki. W przypadku PCO obserwujemy obraz policystycznych jajników, czyli na USG widzimy dużą liczbę drobnych pęcherzyków. Natomiast nie muszą występować jakiekolwiek inne objawy – cykle miesięczne mogą być prawidłowe, zachodzi owulacja, a pacjentka nie ma problemu z zajściem w ciążę. Natomiast w przypadku PCOS mamy do czynienia z pełnym zespołem objawów: obrazem USG, zaburzeniami miesiączkowania oraz zaburzeniami endokrynologicznymi. Czytaj więcej: 14 najczęstszych pytań o PCOS.
