Ciąża to okres w życiu w którym przyszła mama odwiedza lekarza i wykonuje różnego rodzaju badania dużo częściej niż zwykle. Warto wiedzieć jakie badania czekają Cię w tym okresie i po co się je wykonuje. Większość badań musi zostać wykonana w konkretnym przedziale czasowym, tak aby zapewnić największe bezpieczeństwo dziecku i mamie.
Do ważnych badań w ciąży z punktu widzenia zdrowia matki i dziecka należą:
Badania biofizyczne
Regularne pomiary masy ciała mające na celu odpowiednie oszacowanie prawidłowego przyrostu masy ciała oraz wdrożenie działania prewencyjnego przed nadmiernym lub niedostatecznym przyroście (modyfikacja diety, trybu życia, przekazanie informacji pacjentce jakie negatywne konsekwencje może to mieć na przebieg ciąży i metabolizm oraz skłonności zdrowotne młodego człowieka). Regularne pomiary ciśnienia tętniczego krwi mające na celu ocenę ryzyka rozwoju nadciśnienia indukowanego ciążą.
Badania biochemiczne:
- badanie grupy krwi oraz, w zależności od czynnika Rh u ciężarnej, seryjne oznaczanie obecności przeciwciał i ewentualnie ich poziomu u ciężarnej. Badania te służą wczesnemu diagnozowaniu konfliktu serologicznego.
- badania w kierunku chorób przenoszonych drogą płciową i chorób zakaźnych. Płód u kobiet zakażonych kiłą lub wirusem HIV, chlamydią tracheomatis, toksoplazmozą, ospą wietrzną, wirusem HSV, mogą ulec zakażeniu w ciąży lub po porodzie. Włączenie odpowiednio wcześnie leczenia zmniejsza ryzyko takiej transmisji do płodu. Niestety w przypadku zakażenia ciężarnej wirusem różyczki, ospy wietrznej lub cytomegalii nie udowodniono skutecznego leczenia.
-
badania biochemiczne tj. morfologia, badanie ogólne moczu, poziom glukozy i test obciążenia glukozą. W największym skrócie służą one do wykluczenia niedokrwistości, infekcji dróg moczowych i innych zmian, cukrzycy ciążowej. U pacjentek z nieprawidłowymi badaniami ogólnymi moczu powinno zostać zlecone dodatkowo badanie posiewu moczu- więcej o badaniach w ciąży.
Badania bakteriologiczne
Do obowiązkowych badań bakteriologicznych należy badanie przeprowadzane pomiędzy 35-37 tygodnia ciąży na obecność Streptococcus agalaciae (GBS). Służą one wyłonieniu pacjentek z grupy ryzyka wymagających wdrożenia profilaktyki wrodzonych zapaleń płuc u noworodków.
Badanie cytologiczne
O ile nie było przeprowadzone wcześniej powinno być pobrane na pierwszej wizycie ciężarnej, najlepiej do 12 tygodnia ciąży. Służy ono wykluczeniu zmian przed i nowotworowych szyjki macicy.
Badania ultrasonograficzne
Badania USG ciąży powinno być wykonane minimum trzykrotnie:
- pomiędzy 11-13 tygodniem ciąży (w tym okresie ewentualnie rozszerzone o testy biochemiczne),
- pomiędzy 20-22 tygodniem ciąży,
- pomiędzy 28-32 tygodniem ciąży.
Badania USG mają na celu screening w kierunku aberracji chromosomalnych, wad wrodzonych płodu, oszacowania ryzyka nadciśnienia indukowanego ciąża, zahamowania wzrostu wewnątrzmacicznego płodu, a dodatkowo w ciążach mnogich zależnie od ich kosmówkowości zespołów typowych dla tych ciąż.
Badania genetyczne
Wyselekcjonowana grupa ciężarnych może mieć zaproponowane rozszerzenie przesiewowych badań USC ciąży o oznaczenie kariotypu płodu i ewentualnie, zależnie od rozpoznanych wad u płodu lub wywiadu, rozszerzonym ewentualnym mapowaniem na niektóre mutacje. Wykonuje się to za pomocą inwazyjnych badań, do których należą:
- pobranie tkanki łożyskowej płodu (CVS – biopsja trofoblastu wykonywana pomiędzy 11-14 tyg. ciąży),
- pobranie płynu owodniowego płodu (amniopunkcja genetyczna, przeprowadzana pomiędzy 14-18 tyg. ciąży, w wyjątkowych przypadkach później),
- pobranie krwi pępowinowej płodu (kordocenteza, przeprowadzana po 18 tyg. ciąży).
Od stosunkowo niedawna istnieje również możliwość wykonania badania prenatalnego genetycznego nieinwazyjnego - badanie wolnego DNA płodowego cffDNA (test IONA, test NIFTY) w kierunku trzech najczęściej występujących trisomii.
